Γλωσσάριο όρων

Συλλογή και μεταφορά προσόντων
Η συλλογή και μεταφορά των προσόντων σημαίνει ότι προγράμματα κατάρτισης τμημάτων (μονάδων) των προγραμμάτων είναι ανταλλάξιμα ή μπορούν να αντικαταστήσουν το ένα το άλλο και ότι τα επικυρωμένα μαθησιακά αποτελέσματα μπορούν να απαλλάξουν ένα άτομο από μέρος ή το σύνολο ενός προγράμματος κατάρτισης. Η συλλογή και μεταφορά των προσόντων απαιτεί τα μαθησιακά αποτελέσματα να έχουν αποκτηθεί σε διαφορετικά περιβάλλοντα και σε διαφορετικούς χρόνους να συγκρίνονται όσον αφορά στην ισοδυναμία και τη σχετική αξία.

Επικύρωση προγραμμάτων και ιδρυμάτων
Η διαδικασία επικύρωσης ενός ιδρύματος εκπαίδευσης και κατάρτισης, ενός προγράμματος σπουδών, ή μιας υπηρεσίας, δείχνει έχει εγκριθεί από τις αρμόδιες νομοθετικές και επαγγελματικές αρχές επειδή έχει ανταποκριθεί στα προκαθορισμένα πρότυπα.

Μαθητεία
Συστηματικές περίοδοι μακροπρόθεσμης εναλλασσόμενης κατάρτισης μεγάλης διάρκειας, σε εργασιακό χώρο και σε εκπαιδευτικό ίδρυμα ή κέντρο κατάρτισης. Η μαθητεία διέπεται από σύμβαση εργασίας με τον εργοδότη και προβλέπεται αμοιβή για τον μαθητευόμενο (μισθός ή αποζημίωση). Ο εργοδότης αναλαμβάνει την υποχρέωση να παράσχει στον μαθητευόμενο κατάρτιση που οδηγεί στην ενασχόληση με συγκεκριμένο επάγγελμα.

Αξιολόγηση
Το άθροισμα των μεθόδων και διαδικασιών που χρησιμοποιούνται για την αξιολόγηση των επιτευγμάτων (γνώση, τεχνογνωσία, δεξιότητες και ικανότητες) ενός ατόμου, και συνήθως οδηγεί σε πιστοποίηση.

Φορέας χορήγησης
Ένας φορέας χορήγησης εκδίδει τίτλους (πιστοποιητικά ή διπλώματα) που αναγνωρίζουν επίσημα τα μαθησιακά αποτελέσματα ενός ατόμου, έπειτα από μια τυπική διαδικασία αξιολόγησης και επικύρωσης.

Διαδικασία της Μπολόνια (Bologna Process)
Η διαδικασία της Μπολόνια εγκαινιάστηκε με τη Διακήρυξη της Μπολόνια των Ευρωπαίων Υπουργών Παιδείας τη 19η Ιουνίου 1999 σε μια δέσμευση όλων των Κρατών Μελών της ΕΕ να εναρμονίσουν την αρχιτεκτονική του Ευρωπαϊκού συστήματος ανώτερης εκπαίδευσης, βελτιώνοντας την αναγνώριση και διευκολύνοντας την κινητικότητα των σπουδαστών, καθώς και την απασχολησιμότητα.

Πιστοποιητικό/Δίπλωμα
Ένα επίσημο έγγραφο που εκδίδεται από ένα φορέα χορήγησης, που καταγράφει τα επιτεύγματα ενός ατόμου μετά την επιτυχή ολοκλήρωση ενός προγράμματος κατάρτισης/σπουδών.

Επάρκεια
Επάρκεια είναι η αποδεδειγμένη ικανότητα στη χρήση γνώσεων, δεξιοτήτων και άλλων ικανοτήτων για την εκτέλεση μια λειτουργίας σύμφωνα με ένα δεδομένο πρότυπο σε συνθήκες εργασίας ή σπουδών και στην επαγγελματική ή/και προσωπική πορεία. Στο Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Προσόντων η ικανότητα περιγράφεται με όρους υπευθυνότητας και αυτονομίας.

Συγκρισιμότητα των Προσόντων
Στο βαθμό που είναι δυνατόν να καθιερωθεί η ισοτιμία μεταξύ του επιπέδου και του περιεχομένου όλων των τίτλων σε τομεακό, περιφερειακό, εθνικό ή διεθνές επίπεδο.

Συνεχιζόμενη εκπαίδευση
Εκπαίδευση ή κατάρτιση που πραγματοποιείται μετά την αρχική εκπαίδευση ή την ένταξη στην εργασία, και η οποία αποσκοπεί να βοηθήσει τα άτομα να βελτιώσουν ή να αναβαθμίσουν τις γνώσεις ή/και ικανότητές τους, να αποκτήσουν νέες δεξιότητες για την αλλαγή καριέρας ή την επανακατάρτιση και να συνεχίσουν την προσωπική ή επαγγελματική ανάπτυξή τους.

Δήλωση της Κοπεγχάγης
Η Δήλωση της Κοπεγχάγης των Ευρωπαίων Υπουργών για την Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία συγκλήθηκε στην Κοπεγχάγη στις 29 και 30 Ιουνίου 2002, είναι μια δήλωση για ενισχυμένη ευρωπαϊκή συνεργασία στην επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση.

Πιστώσεις
Οι Πιστώσεις αποτελούν ένα από τα εργαλεία που σχεδιάστηκαν για να διευκολύνουν την εφαρμογή συστημάτων μεταφοράς πιστώσεων σε Εθνικό και Ευρωπαϊκό Επίπεδο. Χρησιμοποιούνται από αρχές, παρόχους εκπαίδευσης και κατάρτισης, αρμόδιους φορείς και εκπαιδευόμενους για να υποστηρίξουν ρυθμίσεις για συλλογή και αναγνώριση μαθησιακών αποτελεσμάτων σχετικά με ένα προσόν και and για δι-Εθνική κινητικότητα. Η περιοχή πιστώσεων τοποθετείται στα προσόντα και τις μονάδες από τις οποίες αποτελείται ένα προσόν.

Πρόγραμμα σπουδών
Ένα σύνολο δράσεων που ακολουθείται κατά τη ρύθμιση ενός μαθήματος κατάρτισης: περιλαμβάνει τον καθορισμό των στόχων της κατάρτισης, το περιεχόμενο, τις μεθόδους και τα μέσα, καθώς επίσης ρυθμίσεις για την κατάρτιση καθηγητών και εκπαιδευτών.

Απασχολησιμότητα
Ο συνδυασμός των παραγόντων, οι οποίοι επιτρέπουν στα άτομα να προχωρήσουν προς ή να εισέλθουν στην απασχόληση, να παραμείνουν στην αγορά εργασίας και να προοδεύσουν κατά τη διάρκεια της σταδιοδρομίας τους.

ΕΠΠ (EQF)
ΕΠΠ σημαίνει Ευρωπαϊκο Πλαίσιο Προσόντων, το οποίο είναι ένα ένα μετα-πλαίσιο για την υποστήριξη της μετάφρασης και της επικοινωνίας μεταξύ των εθνικών συστημάτων επαγγελματικών προσόντων και πλαισίων.

Τυπική μάθηση
Η μάθηση που παρέχεται σε ένα οργανωμένο και δομημένο περιβάλλον (σε ένα σχολείο/κέντρο κατάρτισης ή στη δουλειά) και ορίζεται ρητά ως μάθηση όσον αφορά στόχους, χρόνο ή πόρους. Η Τυπική μάθηση είναι εκ προθέσεως από τη σκοπιά των εκπαιδευομένων. Συνήθως οδηγεί σε πιστοποίηση.

Ανθρώπινο κεφάλαιο
Γνώσεις, δεξιότητες, ικανότητες και χαρακτηριστικά, που ενσωματώνονται στα άτομα και διευκολύνουν την προσωπική, κοινωνική και οικονομική ευεξία.

Άτυπη μάθηση
Μάθηση που προκύπτει από καθημερινές δραστηριότητες που σχετίζονται με την εργασία, την οικογένεια ή την αναψυχή. Δεν είναι οργανωμένη ή δομημένη όσον αφορά στόχους, χρόνο ή μαθησιακή υποστήριξη. Η Άτυπη μάθηση είναι στις περισσότερες περιπτώσεις ακούσια από την οπτική των εκπαιδευομένων. Συνήθως δεν οδηγεί σε πιστοποίηση.

Αρχική εκπαίδευση/κατάρτιση
Γενική ή επαγγελματική εκπαίδευση που πραγματοποιείται στο σύστημα αρχικής εκπαίδευσης, συνήθως πριν από την είσοδο στον επαγγελματικό βίο.

Βασικές ικανότητες
Οι γνώσεις, δεξιότητες και ικανότητες που απαιτούνται για να λειτουργήσει κανείς στη σύγχρονη κοινωνία π.χ. ακρόαση, ομιλία, ανάγνωση, γραφή, ψηφιακή ικανότητα και μαθηματικά κ.ό.κ.

Γνώση
Η γνώση είναι το αποτέλεσμα της συλλογής και της αφομοίωσης πληροφοριών μέσω της μάθησης. Στο ΕΠΠ, η γνώση χαρακτηρίζεται ως θεωρητική ή/και αντικειμενική.

Κοινωνία της γνώσης
Οι διεργασίες και πρακτικές μιας κοινωνία της γνώσης βασίζονται στην παραγωγή, τη διανομή και τη χρήση της γνώσης.

Μάθηση
Μάθηση είναι μια διαδικασία, με την οποία τα άτομα αποκτούν και αφομοιώνουν πληροφορίες, ιδέες και αξίες, καθώς επίσης πρακτικές και γνωστικές δεξιότητες και άλλες προσωπικές και κοινωνικές δεξιότητες. Μαθαίνουν μέσα από τον προσωπικό προβληματισμό και ανασυγκρότηση και μέσω της κοινωνικής αλληλεπίδρασης. Αυτή η διαδικασία πραγματοποιείται σε περιβάλλοντα τυπικής, µη τυπικής και άτυπης μεθόδου μάθησης.

Μαθησιακά αποτελέσματα

Τα μαθησιακά αποτελέσματα είναι δηλώσεις του τι γνωρίζει ένας/μία εκπαιδευόμενος/-η, τι κατανοεί και τι είναι ικανός/-ή να κάνει μετά την ολοκλήρωση μιας μαθησιακής διαδικασίας.

Περιγραφές επιπέδου
Οι περιγραφές επιπέδου εκφράζουν το επίπεδο των γνώσεων, δεξιοτήτων και ικανοτήτων των φυσικών προσώπων σε σχέση με υψηλότερα ή χαμηλότερα επίπεδα επιτευγμάτων.

Δια βίου μάθηση
Το σκεπτικό πίσω από τη δια βίου μάθηση είναι η συνεχής προσωπική και επαγγελματική ανάπτυξη, χωρίς όριο ηλικίας.

Εθνικό Σύστημα Προσόντων
Τα συστήματα προσόντων περιλαμβάνουν όλες τις πτυχές της δραστηριότητας μιας χώρας που καταλήγουν στην αναγνώριση της μάθησης. Τα συστήματα αυτά περιλαμβάνουν τα μέσα ανάπτυξης και συγκεκριμενοποίησης της εθνικής ή περιφερειακής πολιτικής για τα προσόντα, τις θεσμικές ρυθμίσεις, τις διαδικασίες διασφάλισης ποιότητας, τις διαδικασίες αξιολόγησης και χορήγησης, την αναγνώριση δεξιοτήτων και άλλους μηχανισμούς που συνδέουν την εκπαίδευση και την κατάρτιση με την αγορά εργασίας και την κοινωνίας των πολιτών. Τα συστήματα προσόντων μπορεί να είναι λιγότερο ή περισσότερο ολοκληρωμένα και συνεκτικά.

Μετά-Πλαίσιο
Ένα μετα-Πλαίσιο, όπως το ΕΠΠ είναι ένα μέσο ταξινόμησης για τα επίπεδα των προσόντων που έχουν σχεδιαστεί για να λειτουργούν ως ένα εργαλείο μετάφρασης μεταξύ διαφορετικών εθνικών και τομεακών συστημάτων προσόντων. Για το σκοπό αυτό, τα κριτήρια για τα επίπεδα σε ένα μετα-Πλαίσιο είναι γραμμένα σε μια άκρως γενικευμένη μορφή και το ΕΠΠ δεν αναλαμβάνει οποιοδήποτε από τους καθιερωμένους ρόλους των εθνικών συστημάτων.

Αμοιβαία εμπιστοσύνη
Η αμοιβαία εμπιστοσύνη είναι ένας όρος που χρησιμοποιείται στο πλαίσιο των προσόντων, για να υποδείξει υποστηρικτικά μέτρα διασφάλισης ποιότητας και υπευθυνότητας κατά την απονομή των πιστοποιητικών, των διπλωμάτων και των πτυχίων.

Μη τυπική μάθηση
Η μάθηση, η οποία είναι ενσωματωμένη σε προγραμματισμένες δραστηριότητες που δεν είναι ρητά καθορισμένες ως μάθηση, αλλά που περιέχουν ένα σημαντικό στοιχείο μάθησης. Η μη τυπική μάθηση είναι εκ προθέσεως από τη σκοπιά των εκπαιδευομένων. Συνήθως δεν οδηγεί σε πιστοποίηση.

Πρόγραμμα
Μια απογραφή των δραστηριοτήτων, του περιεχομένου μάθησης ή/και των μεθόδων που εφαρμόζονται για την επίτευξη εκπαίδευσης ή των στόχων κατάρτισης, οργανωμένη σε μια λογική αλληλουχία σε ένα καθορισμένο χρονικό διάστημα.

Διασφάλιση ποιότητας
Μια διαφανή και σαφώς καθορισμένη διαδικασία, που βεβαιώνει ότι η ποιοτική εκπαίδευση και κατάρτιση και ποιότητα των παραδοτέων θα οικοδομηθούν σε θεσμικά όργανα, προγράμματα κατάρτισης και προγράμματα σπουδών, πριν την ολοκλήρωση της εργασίας.

Προσόν
Το προσόν επιτυγχάνεται όταν ένας αρμόδιος φορέας καθορίσει ότι ένα άτομο έχει επιτύχει μαθησιακά αποτελέσματα που ανταποκρίνονται σε συγκεκριμένες προδιαγραφές. Ένα προσόν είναι το επίσημο αποτέλεσμα μιας διαδικασίας αξιολόγησης,

Πλαίσιο Προσόντων
Ένα πλαίσιο προσόντων παρέχει ένα σύστημα συντονισμού και σύγκρισης των προσόντων συσχετίζοντας τα προσόντα μεταξύ τους, για την προώθηση της ποιότητας της εκπαίδευσης και των διατάξεων κατάρτισης, για τη θέσπιση προτύπων των γνώσεων, ικανοτήτων και ευρύτερων δεξιοτήτων και για την εισαγωγή και διατήρηση διαδικασιών για την πρόσβαση στη μάθηση, τη μεταβίβαση της μάθησης και την πρόοδο στη μάθηση. Το πεδίο εφαρμογής του πλαισίου μπορεί να περιλαμβάνει όλα τα αποτελέσματα και μονοπάτια μάθησης σε μια χώρα ή μπορεί να περιορίζεται σε ένα συγκεκριμένο τομέα.

Αναγνώριση
Επίσημη αναγνώριση είναι η διαδικασία χορήγησης επίσημου καθεστώτος για τις δεξιότητες και τις ικανότητες, είτε μέσω της χορήγησης πιστοποιητικών είτε μέσω της επιχορήγησης ισοδυναμίας, πιστωτικών μονάδων, επικύρωσης των δεξιοτήτων ή/και αρμοδιοτήτων που αποκτήθηκαν. Κοινωνική αναγνώριση είναι η αναγνώριση της αξίας των δεξιοτήτων ή/και ικανοτήτων από οικονομικά και κοινωνικά ενδιαφερόμενα μέρη, όπως οι εργοδότες ή τα εθνικά ή διεθνή όργανα.

Διαδικασία αναφοράς
Η διαδικασία αναφοράς περιλαμβάνει την ευθυγράμμιση των επιπέδων του Εθνικού Πλαισίου Προσόντων με το Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Προσόντων. Αυτή η ευθυγράμμιση περιλαμβάνει τη σύγκριση του επιπέδου δυσκολίας σύστασης μέσα από τα μαθησιακά αποτελέσματα με λεπτομέρεια στο επίπεδο περιγραφών των δύο (ή περισσότερων) πλαισίων, με τα οποία το Εθνικό Πλαίσιο Προσόντων είναι ευθυγραμμισμένο.

Νομοθετικά κατοχυρωμένο επάγγελμα
Επαγγελματική δραστηριότητα ή μια ομάδα από επαγγελματικές δραστηριότητες η πρόσβαση στην οποία, και την πρακτική της οποίας, υπόκειται άμεσα ή έμμεσα, σε νομοθετικές, κανονιστικές ή διοικητικές διατάξεις που αφορούν στο επάγγελμα των συγκεκριμένων επαγγελματικών προσόντων.

Επανεκπαίδευση
Επανεκπαίδευση είναι ένα είδος εκπαίδευσης που δίνει τη δυνατότητα στα άτομα να αποκτήσουν νέες δεξιότητες, παρέχοντας πρόσβαση, είτε σε ένα νέο επάγγελμα είτε σε νέες επαγγελματικές δραστηριότητες.

Τομέας
Ένας τομέας είναι μια σειρά από επαγγελματικές δραστηριότητες με βάση την κύρια τους οικονομική δραστηριότητα, το προϊόν, την υπηρεσία ή τεχνολογία ή ως εγκάρσια επαγγελματική κατηγορία.

Τομεακό Σύστημα Προσόντων
Ένα τομεακό «Πλαίσιο Προσόντων» ορίζεται ως οι δομές και οι πηγές που καθιερώθηκαν από έναν τομέα για την ανάπτυξη και υλοποίηση των προσόντων, συμπεριλαμβανομένων των θεσμικών ρυθμίσεων, της διασφάλισης ποιότητας, των διαδικασιών αξιολόγησης και χορήγησης, της αναγνώρισης δεξιοτήτων και άλλων μηχανισμών που συνδέουν την εκπαίδευση και την κατάρτιση με την αγορά εργασίας.

Δεξιότητες
Μια δεξιότητα είναι η ικανότητα εφαρμογής της γνώσης και αξιοποίησης της τεχνογνωσίας για την ολοκλήρωση εργασιών και την επίλυση προβλημάτων. Στο ΕΠΠ οι δεξιότητες περιγράφονται ως νοητικές (χρήση λογικής, διαισθητικής και δημιουργικής σκέψης) και πρακτικές (αφορούν στη χειρωνακτική επιδεξιότητα και τη χρήση μεθόδων, υλικών, εργαλείων και οργάνων).

Κοινωνικοί εταίροι
Οι κοινωνικοί εταίροι περιλαμβάνουν ενώσεις εργοδοτών και συνδικαλιστικές οργανώσεις, που συναποτελούν τις δύο πλευρές του κοινωνικού διαλόγου.

Stateless Προσόντα
Διεθνή προσόντα συμπεριλαμβανομένων πτυχιακά προγράμματα που διέπονται από μη ενιαία κρατικά εκπαιδευτικά ιδρύματα μέσω διακρατικών σχέσεων όπως τα Ηνωμένα Έθνη ή διακυβερνητικοί οργανισμοί.

Εργαλείο μετάφρασης
Στο πλαίσιο των προσόντων, ο όρος χρησιμοποιείται για να υποδηλώσει τη γλώσσα ή τις μεθόδους ή την επαλήθευση της ισοδυναμίας μεταξύ των προσόντων. Για παράδειγμα, ένα Εθνικό Πλαίσιο Προσόντων είναι ένα όργανο μετάφρασης που επαληθεύει αν ένα προσόν είναι ισοδύναμο με ένα άλλο ως προς το περιεχόμενο, το επίπεδο εκπαίδευση και κατάρτισης και αξιολόγησης

Διαφάνεια των Προσόντων
Τα Προσόντα είναι διάφανα αν η αξία τους είναι αναγνώσιμη, συγκρίσιμη και μεταβιβάσιμη σε άλλα πλαίσια: τομεακό, περιφερειακό, εθνικό ή διεθνές. Η διαφάνεια προσδίδει δι-εθνικής αξία στα προσόντα.

Επικύρωση
Η διαδικασία αξιολόγησης και αναγνώρισης ενός ευρέος φάσματος γνώσεων, τεχνογνωσίας, δεξιοτήτων και ικανοτήτων, που οι άνθρωποι αναπτύσσουν σε όλη τους τη ζωή μέσα σε διαφορετικά περιβάλλοντα, όπως για παράδειγμα μέσω της εκπαίδευσης, της εργασίας και δραστηριοτήτων αναψυχής.

Αναβάθμιση της μάθησης
Όλες οι μορφές μάθησης είναι αξιόλογες, όταν υπάρχει η αναγνώριση του επιτεύγματος σε τυπική μη τυπική μάθηση.